Sivrisinek , (Culicidae) familyasından diÅŸileri kan emerek yavrularını besleyen böcek türlerine verilen ad.
Bir sivrisinek basitçe, baÅŸ, göÄŸüs ve karın kanat kısmından oluÅŸur. Başının iki yanında antenleri vardır. Erkek sivrisinekler, diÅŸileri kanat çırpma seslerinden tanıyabilirler. GöÄŸüs kısmında kanatları ve 3 çift ayakları bulunur. Karınları ise onlara kendi ağırlıklarından fazla kan emme ÅŸansı tanıyacak biçimde esnek bir deriye sahiptir. Böylece ÅŸiÅŸerler ama patlamazlar. Kan emerek beslenen “sivrisinek” çok mükemmel bir pompalama mekanizması kullanır: Başının içi, tümüyle kaslarla kaplı boÅŸluklar ÅŸeklinde dizayn edilmiÅŸtir. Buradaki kaslar kasılıp gevÅŸediklerinde sineÄŸin borusunun iki ucu arasında 1-2 atmosferlik basınç farkı oluÅŸur ve kan saniyede 5 metrelik bir hızla yükselmeye baÅŸlar.
Bu yüksek akış hızına raÄŸmen sivrisineÄŸin ne borusunda ne de baÅŸka herhangi bir dokusunda tahribat ve çatlama olmaz. Çünkü kanın geçiÅŸ yaptığı tüm dokular kanın bu hızı ve basıncına dayanabilecek yapıdadır. “sivrisinekler” vücutlarının altı katı kan emerler; bu 15 dakikada 300 mikrolitre kan demektir. Bu bir insanın aynı süre içinde 200 kilo su içmesine denktir. Tüm kan emiciler gibi, ne zaman kan emmeyi durduracaklarını söyleyen, sinir sistemine baÄŸlı gerginlik algılayıcılarına sahiptirler.
Sivrisineklerin yaÅŸamak için ÅŸekere, protein ‘e ihtiyaçları vardır. Bunu da bitki ve meyve sularından elde ederler. Kana ise yalnız diÅŸi sivrisinekler muhtaçtırlar, çünkü diÅŸiler yumurta üretirler ve bunun için kana ihtiyaç duyarlar.
Culex
Bu cins sivrisinekler “Virüs Ansefaliti” ve sıcak bölgelerde görülen “filariasis” hastalıklarının taşıyıcılarıdır. Ä°stirahat halindeyken gövdeleri dinlenme yüzeyine paralel, hortumları aÅŸağı yönde eÄŸiktir. Kanatları tek renktir. Temiz ya da kirli tüm tatlı sulara yumurta bırakırlar. Yumurtalar kümeler halinde yüzerler. Larvaları su yüzeyinde 45 derecelik bir açı ile baÅŸ aÅŸağı olarak asılırlar. YaÅŸam siklusları 10-14 gündür.
Anopholes
Sıtma (Malaria) sivrisineÄŸi olarak da tanınan bu zararlılar istirahat halinde iken gövdeleri ve hortumları aynı düz çizgi üzerinde ancak dinlenme düzeyine deÄŸiÅŸebilen açılarda eÄŸik olarak dururlar. Kanatları beneklidir. Yumurtalarını bitki örtüsü ve atık bakımından zengin sulara tek tek bırakırlar. Larvaları su düzeyine paralel dururlar. YaÅŸam siklusları 18 günden baÅŸlar ve ortamın sıcaklığına baÄŸlı olarak haftalarca sürebilir.
Aedes
Bu cinsler sarı hummat (Yellow Fever),deng ve ansefalit hastalıklarının taşıyıcılarıdır. Ä°stirahat halindeyken gövdeleri dinlenme düzeyine paralel, hortumları eÄŸik durumdadır. Culex cinsinden göÄŸüslerindeki gümüÅŸ rengi pullar ve karın uçlarındaki dikenli solunum deliÄŸi ile ayrılırlar. Ayrıca diÅŸilerinde kuyruk duyargası bulunur. Yumurtalarını yaÄŸmur birikimlerine veya tuzlu su içeren bataklıklara bırakırlar. Bu yumurtalar diÄŸer cinslerden farklı olarak kuraklığa uzun süre dayanabilir. Larvaları kısa tombul olup su yüzeyi ile 45 derecelik bir açı ile asılı dururlar. YaÅŸam siklusları ortalama 10 gündür.
Sağlığımıza zararları:
Sivrisinekler kan taşıdıkları için hastalık bulaÅŸtırma riskleri vardır. ÖrneÄŸin sarıhumma, fil hastalığı ya da sıtma gibi parazit hastalıklarını taşıyabilirler. AIDS ‘e sebep olan HIV virüsü ise bu canlılarda geliÅŸme ortamı bulamaz. Virüsler sivrisinekler tarafından taşınmaz.
Mücadele yöntemleri:
Sivrisinek mücadelesinde ferdi çalışmalar sonuç vermez. Sivrisinek mücadelesinde kesinlikle ilaçlama ÅŸirketlerinden yardım almanız gerekir. Sivrisinek ilaçlamasında kullanılan yöntemlerden biriside buharlama sistemidir.